پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن دفتر تبليغات اسلامى حوزه علميه قم در سال 1366 شمسی با نام مرکز فرهنگ و معارف قرآن و با هدف گسترش فرهنگ و معارف قرآن و دفاع ازحقانيت آموزه‏هاى آن شكل گرفت و با نگاهى كاملاً نو به عرصه‏هاى تفسير، ترجمه و موضوعات قرآنى، به جهت‏دهى فعاليت‏هاى قرآنى در حوزه علميه قم، کمک شايانی کرده است. اين پژوهشکده وظايفى همچون تأمين منابع و اسناد قرآنى، طبقه‏بندى و سازماندهى معارف قرآنى، تدوين فرهنگ‏نامه‏ها و دائرة المعارف‏هاى متنوع قرآنى، پديدآوردن تفاسير گوناگون، پاسخگويى به پرسشهاو شبهات و شناسايى کمبودها و نيازها در عرصه فرهنگ قرآنى را بر عهده گرفته است و هم اکنون به عنوان یکی از بزرگ ترين مراکز قرآن پژوهی کشور شناخته ميشود. پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن که از زيرمجموعه های پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی دفتر تبليغات اسلامی است و در سال 1395 از مرکز به پژوهشکده ارتقاء یافته است، با توجّه به شرح وظايف خود، دارای اهداف وگروه های پژوهشی مختلف می باشد.