این کتاب در سه بخش سامان یافته است؛ بخش اول در دو فصل به بررسی احوال و ابعاد شخصیت هشام بن حکم پرداخته است. در فصل نخست با عنوان احوال، مسائلی همچون ولادت، نژاد، زادگاه، محل اقامت و تجارت، خاندان و گرایش های فکری و مذهبی و سرانجام وفات وی مورد بررسی قرار گرفته و البته در بیشتر این مباحث تاریخ نویسان و شرح حال نگاران چندان اتفاق نظر نداشته و بلکه اختلاف نظرهای عمیقی دارند.
فصل دوم با عنوان «ابعاد شخصیت هشام» به بررسی شخصیت وی- از سه زاویه- به بررسی اختصاص پیدا کرده است. نخست این که روایات ائمه چه تصویری از هشام ارائه می دهد. دوم این که – بر اساس گزارش های موجود- موفقیت و جایگاه علمی او چگونه ارزیابی می شود، و سوم این که ویژگی های اخلاقی و رفتاری او چگونه بوده است. مفاد و محتوای دسته ای از روایات، او را پرچم دار حق امامان و مدافع ولایت معرفی می کنند و از همین رو، پیروی از او پیروی ائمه شمرده می شود و برای او از خداوند طلب رحمت می شود. با این وجود روایاتی نیز در ذم و نکوهش او وارد شده اند که جای تأمل و بررسی دارند. دانشمندان شیعه در بررسی این دو دسته روایات، به دلائل متعددی روایات مدح را مقدم می دارند و روایات ناظر به نکوهش را نمی پذیرند. از جمله دلائل ایشان این است که روایات مدح متواتراند و بنابراین، روایات ذم امکان معارضه با آنها را ندارند. افزون بر این، امکان حمل این روایات بر تقیه نیز وجود دارد.
در بیان جایگاه و مرتبه ی علمی هشام، به جامعیت علمی او، اساتید و شاگردان، مناظره ها و آثار، پرداخته و اشاره شده و در پایان این فصل به برخی ویژگی های برجسته ی اخلاقی او همچون سعه ی صدر و تحمل مخالفان، انصاف، رعایت ادب کلام و پرهیز از گفتار ناپسند و اهانت به مخالف در مناظرات اشاره شده است.
بخش دوم این اثر با عنوان «آراء اندیشه های کلامی» در شش فصل (علم و معرفت، خداشناسی، جهان شناسی، انسان شناسی، پیامبر شناسی و امام شناسی) سامان یافته است.